บันทึกชาวทุ่ง
.
หนังสือจากพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวี จังหวัดพิษณุโลก เป็นการเล่าถึงข้าวของเครื่องใช้ของชาวทุ่ง ชาวนา พร้อมภาพประกอบช่วยให้เข้าใจมากขึ้น หนังสือเล่มนี้ทำให้เรารู้สึกว่าภูมิปัญญาของชาวบ้านช่างอัศจรรย์ แล้วยังเชื่อมโยงกับสุภาษิตสำนวนต่างๆ เช่น คำว่า ห่าใหญ่ แต่ก่อนเวลาฝนตกชาวบ้านจะรองน้ำเต็มบาตร 1 อัน จะเรียกว่า 1 ห่า พอตกมากๆ เข้าจนนับไม่ถ้วนก็เรียกว่าห่าใหญ่ การรีดผ้าที่ใช้เตารีดใส่ถ่านลงไป เอาไปนาบกับใบตองเปรียบเสมือนน้ำยารีดผ้าให้เรียบเงา อุปกรณ์ต่างๆ ประดิษฐ์ขึ้นมาบางทีก็เพื่อความสะดวกสบาย เพื่อหาอาหาร เพื่อความอยู่รอด เราทึ่งกับของบางอย่าง เช่น ไม้แขวนกับข้าว แขวนจากด้านบนห้อยของกินไว้ แต่กลัวมดมาตอมเลยเอากะลาเจาะรูมาใส่ ปิดด้วยดินเหนียว ใส่น้ำไว้ มดก็เดินลงมาไม่ได้ บางเรื่องก็ตลกแบบแปลกๆ ตะปิ้ง เป็นของสำหรับเด็กผู้หญิง ลักษณะเป็นเชือกห้อยแผ่นสี่เหลี่ยมทำจากไม้ก็ได้ เอาไว้ปิดจุ๋มจิ๋ม เพื่อที่ว่าเวลาเด็กๆ เดินวิ่งรุนแรงไม่เรียบร้อย ไม้อันนี้จะตีจิ๋มเด็กก็จะเจ็บ จึงจำเป็นต้องค่อยๆ เดิน เป็นการสอนมารยาทอย่างนึง บางอย่างก็ดูโหดร้ายไปหน่อย เช่นการตอนควาย เค้าจะเอาไม้บีบโคนลูกอัณฑะของควาย แล้วทุบด้วยค้อนให้แหลก ทำเพื่อให้ควายเชื่อฟัง ทำกับจ่าฝูงตัวเดียว เรื่องความรุนแรงนี้ต้องเข้าใจนะว่าเค้าทำเพื่อต้องการใช้วัวควายทำงาน เพราะสมัยก่อนเครื่องทุ่นแรงยังไม่มี พอยุคสมัยเปลี่ยนความคิดคนก็เปลี่ยน เราคิดว่าจะเก็บหนังสือเล่มนี้ไว้ดีๆ มันคือประวัติศาสตร์ที่หาไม่ได้อีกแล้ว แล้วเราก็มีความสุขที่ได้อ่านมันด้วย